નાની કવિતા, નાની વાતૉઓ

 આપણાં બાળકો ને  આપણી ગુજરાતી ભાષાનું જ્ઞાન  જરૂરી છે.આ વિભાગમાં નાની કવિતા, નાની વાતૉઓ આપણે મુકીશું.આશા છે કે સૌ બાળકો ને ગમશે.

સૌ મારા છે,

વિશ્વ મારું છે, માનવી સૌ મારા છે,
દેશ-દેશના સૌ ભાઇ-ભાડું મારા છે.
એક સાથ રહી શાંતીથી રહીશું,
ભાત,ભાતના ચહેરા સૌ મારા છે.
સૂર્ય ડુબતા, અંધારા આવ્યા કરે,
આશાના કિરણો સૌ અમારા છે.
અમારું નાનું એક સ્વર્ગ બને અહીં,
ઉત્સાહ ને ઉમંગ અમારા છે.
સકળ બ્રહ્માંડમાં પૃથ્વી એક માતા,
શાંતીને વરનારા સૌ અમારા છે.
**************************************

રજા પડી, મજા પડી,
આજ મારી સ્કુલમાં રજા પડી.
મામા ઘેર જઈશું, મજા કરીશું,
દાદીમા સાથે લાડ લડીશું.
જ્હુ માં જઈશું, હાથીભાઈ જોઈશું,
વાંદરાની ગમ્મત,વાઘને જોઈશું.
દરિયા કિનારે છીપલા વીણીશું,
રેતીમાં રમી, કુબા બનાવીશું.
રોજ રોજ અમે મજા માણીશું,
મીઠી મારી મા સાથે મજા માણીશું.
*********************************

ઢીંગલી-ઢીગલાના છે લગન,
સૌ આજ છે આનંદમાં મગન.
ઢીંગલાનું નામ પાડ્યું પવન,
ઢીંગલીનું નામ રુડું કિરણ.
ઢીંગલો લાગે રુપાળો રાજા,
ઢીંગલી લાગે રુપની રાણી.
બેઉં ફેરા ફરી બન્યા વરવહું,
સુખ જીવે આ યુગલ આજ.
.
અહો નાથ ! ઉભા અમે હાથ જોડી,
કરો   રંક   સામે   ક્રુપાદ્રષ્ટિ  થોડી,
સદા તાપ ને  પાપથી   તો ઉગારો,
અમે માંગીયે ઈશ ઓ ! પ્રેમ તારો.
**************************

દિવાળી આવી,
શું   શું  લાવી?
મીઠી મીઠી મિઠાઈ લાવી,
દિવાળી આવી..
ભાવતા, ભાવતા ભોજન લાવી,
ઘરમાં-બા’ર દિવા લાવી,
દિવાળી આવી..
એક અનેરો આનંદ લાવી,
ખુશીઓનો ખજાનો લાવી,
દિવાળી આવી..
સંગે મળીએ ,
ભેદ ભાવ ભુલીએ,
સાથ મળી સૌ  અન્ન્કુટ  ખાઈએ.
દિવાળી આવી..
 ***************************************
 
ધનતેરશ
થન, થન કરતી તેરશ આવી,
આવો મિત્રો, ધનતેરશ આવી.
મોઢુ મીઠુ, મન મલકતું  સૌ રાખીએ,
કંકુ તિલ્લક , આંગણે સાથીયો,
આજ હરખાતી લક્ષ્મી આવી.
***************************
વારતા રે વારતા..
વારતા રે વારતા.. ભાભો ઢોર ચારતા,
ચપટી બોર લાવતા, છોકરાંને સમજાવતા,
એક છોકરો  રિસાયો, કોઠી પાછ્ળ ભીંસાયો,
કોઠી પડી આડી, છોકરે ચીસ પાડી,
અરર માડી!
********************
અહલી દેજો, પહલી દેજો
મોટા ઘરનું માણું દેજો,
માણાં માંથી પાલી દેજો,
પાલીમાંથી પવાલી દેજો,
પવાલીમાંથી  ખોબો દેજો,
ખોબામાંથી ધોબો દેજો,
મૂઠીમાંથી ચપટી દેજો,
દેશે એને પાધડિયો પુત્તર
નહી દે એને બાહુડો જમાઈ..
************************
આવ રે રૂપલી, રમીએ છ્બો,
ઘરને ખૂણે ખાલી ડબ્બો,
ચણાક  બીબડી તલ રે તાતા,
મારી વેણીનાં ફૂલડાં રાતા.
***********************
હાલરડું
હાલાં   વા’લા ને હલકી
આંગણે  વાવો ગલકી.
ગલકીનાં ફૂલ રાતાં,
ભાઈનાં મામી  માતાં,
મામી થઈને આવ્યાં,
ટોપીમાં છે નવલી ભાત,
ભઈલો રમે  દી ને રાત.
*****************
મામાનું ઘેર કેટલે ?
દીવા બળે એટલે !
દીવા મેં તો દીઠા ,
મામા લાગે મીઠા !
મામી મારી ભોળી !
મીઠાઈ લાવે મોળી !
મોળી મીઠાઈ ભાવે નહી,
રમકડા તો લાવે નહી!

એક બિલાડી જાડી
એક બિલાડી જાડી
     એણે પહેરી સાડી
સાડી પહેરી ફરવા ગઈ
     તળાવમાં એ તરવા ગઈ
તળાવમાં તો મગ્ગર
     બિલ્લીને આવ્યા ચક્કર
સાડી  છેડો  છૂટી ગયો
    મગ્ગરના મોંમા આવી ગયો
મગ્ગર બિલ્લીને ખાઈ ગયો.
ચં. ચી. મહેતા

મારી માને એટલું કહેજો ,
પોપટ ભૂખ્યો નથી,
     પોપટ તરસ્યો નથી
પોપટ સરોવર ની પાળ,
     પોપટ આંબાની ડાળ્,
પોપટ કાચી કેરી ખાય ,
     પોપટ પાકી કેરી ખાય ,
પોપટ લીલા લેહેર કરે,
     બેઠો મ..જા કરે !!!  

સાયકલ મારી  સ..ર..ર ..ર .. જાય્,
ટ્રીન , ટ્રીન  ટોકરી વગાડતી જાય,
ડોશીમા  ડોશીમા  આઘા ખસો,
આઘા ખસો નહી તો ચગદાઈ જશો !!
રસ્તામાં છીંકણી ના સૂંઘાય ,
વાતોમાં સાયકલ વાગી જાય્.
મોટા શેઠ,  મોટ શેઠ ,
આઘા ખસો, પાઘડી પડશે
તો ગુસ્સે થશો !!
ચોપડા ચીતરી ચાલ્યા બજાર
આઘા ખસી ને કરજો વિચાર ….

આવ રે વરસાદ !!
આવ રે વરસાદ !
    ઘેબરિયો પરસાદ
ઊની ઊની રોટલી,
    ને કારેલાનું શાક,
આવ રે વરસાદ !
    નેવલે પાણી..
નઠારી છોકરી ને દેડકે તાણી.
*****************

આવા મારા સૂરજ દાદા !!
ઉનાળામાં  આવે વ્હેલા,
સાંજે વાળુ કરી જાય મોડા. આવા મારા સૂરજ દાદા..
શિયાળામાં લાગે ઠંડી ,
ઝટ પટ આવે,ઝટ-પટ  જાય,  આવા મારા સૂરજ દાદા..
ચોમસે એ ભીંજાય જાય,
દશૅન દઈ ને નવરંગ આપે.આવા મારા સૂરજ દાદા..
 ***********************************************

એક હતો રાજા..
એક    હતો  રાજા
ખાતો’  તો  ખાજા
   સોમવારે જનમ થયો
   મંગળવારે મોટો થયો
બુધવારે બુધ્ધિ આવી
ગુરૂવારે ગાદીએ બેઠો
  શુક્રવારે શિકારે ગયો
  શનિવારે માંદો પડ્યો
રવિવારે મરી ગયો…
***************
નદી કિનારે ટામેટું, ટામેટું,
ઘી-ગોળ ખાતું’તું, ખાતું’તું,
નદીએ નાવા જાતું’તું, જાતું’તું,
*********************

પોપટ ભૂખ્યો નથી..
ગાયો નો  ગોવાળ,
ગાયો નો  ગોવાળ,
    મારી માને આટલું કે’જે
       મારી માને આટલું કે’જે-
પોપટ ભૂખ્યો નથી
પોપટ તર્સ્યો નથી
      પોપટ  આંબાની  ડાળ
       પોપટ સરસવની ડાળ
બેઠો બેઠો
રામ, રામ બોલે..
*****************
અટક મટકની ગાડી બનાવી
મેડક જોડ્યા ચાર
લાલિયા મોચીએ ચકલો માર્યો
ચકલી વેર વાળવા જાય.
*******************
આવરે કાગડા કઢી પીવા…
ચણ ચણ બગલી ચણાની દાળ
હું    પપૈયો  તું   મગની દાળ
શેરીએ   શેરીએ    ઝાંખ દીવા
આવ   કાગડા    કઢી   પીવા.
  ગણ ગણ ગાંઠીયા તેલ તેલ પળી
   ઊઠ રે લાલિયા ઝૂંપડી બળી
   બળતી   હોયતો   બળવા દે
   ઠરતી   હોય   તો  ઠરવા દે
   આવરે   કાગડા  કઢી પીવા..
************************
એન ઘેન..
    એન ઘેન દીવા ઘેન
       ડાહીનો ઘોડો
       ખડ ખાતો
       પાણી પીતા
        રમતો જમતો છુટ્ટો..
હાથમાં લાકડી
કમળ કાકડી
ભાગો ભીત્તુ ઘોડો ચાલ્યો
દોડૉ દોડો, ના પકડશો
ડાહીનો ઘોડો
રમતો જમતો છુટ્ટો….
*****************


ડોશી, ડોશી, ક્યા ચાલ્યા?..”છાણાં વીણવાં”
છાણાં માંથી શું જડ્યું ?..” રૂપિયો”
રૂપિયાનું શું  લીધું? ગાંઠીયા
ભાગે તમારા ટાંટીયા”
ઊભો રે! મારા પિટ્યા…
********************
ઉપરના બાળ -ગીતો મારા પરંમ મિત્ર .સૂમન અજમેરીની બુક” લોકજીભે રમતા જોડણાં” માંથી લીધા છે.
***************************************************************
તારી માનો તૂં,
ધીક્કો મારું હું,
પૈસો લાવ તું,
ભાગ ખાવું હું…
*************
રામ નામ રીંગણા,
ગોપાળ નામ ઘી,
ક્રષ્ણ નામ કેરી,
ઘોળી , ઘોળી પી..
****************
રામ કરે રીંગણા,
ભીમ કરે ભાંજી,
ઊઠો ઠાકોરજી.. ટંકોરી વાગી,
ટીન, ટીન ,ટીન..
******************
 ( મિત્રશ્રી.સુમન અજમેરીની બુક” લોકેજીભે રમતા જોડકણાં”માંથી સાભાર..)     
 

 વારતા રે વારતા વારતા રે વારતા
ભાભો ઢોર ચારતા
ચપટી બોર લાવતા
છોકરાંને સમજાવતા. એક છોકરો રિસાયો
કોઠી પાછળ ભીંસાયો
કોઠી પડી આડી
છોકરાએ ચીસ પાડી
અરર ..માડી..!
**************
અહલી દે જોઅહલી દે જો, પહલી દેજો
મોટા ઘરનું માણું દેજો
માણામાંથી પાલી દેજો
પાલીમાંથી પવાલું દેજો.પવાલી માંથી ખોબો દેજો
ખોબામાંથી ધોબો દેજો
ધોબામાંથી મુઠ્ઠી દેજો
મુઠ્ઠી માંથી ચપટી દેજોદેશે એને પાઘડીયો પુત્તર
નહીં દે એને બાકુડો જમાઈ.
*******************
ઉખાણાં માટેના જોડકણાં…એક થાળ મોતીએ ભર્યો
માથા ઉપર ઊંધો ધર્યો
ગોળ ગોળ થાળ ફરે
મોતી એકેય નવ ખરે…( જવાબ.. આકાશ)કાળો છે પણ કાગ નહીં
દરમાં પેસે પણ નાગ નહીં
ઝાડે ચડે પણ વાનર નહીં
છ પગ પણ પંતગિયું નહીં…( જવાબ .. મંકોડો)ધોળું ખેતર, કાળા ચણા
હાથે વાવ્યા, મોંએ લણ્યા…( જવાબ.. અક્ષર)હાલે છે પણ જીવ નહીં
ચાલે છે પણ પગ નહી
 બેઠક છે પણ બાજઠ નથી
ખવાય છે , પણ ખૂટતો નથી…( જવાબ..હીંચકો)અરડ્યો મરોડ્યો
  થૂંક લગાવી પરોવ્યો…( જવાબ..સોય-દોરો)બે બહેનો રડી રડી ને થાકે
પણ ભેગી થાયજ નહીં….( જવાબ..આંખો)લાલ કિલ્લામાં કાળા સિપાહી
  લીલી દિવાલમાં ગયા સમાઈ…( જવાબ..તડબુચ)

ઢીંચણ જેટલી ગાય
નીરે એટલું ખાય…( જવાબ.. ઘંટી)
રાતા ચણા ને પેટમાં પાણા
ખાતા એને રંક ને રાણા…( જવાબ.. ચણીયા બોર)
આટલીક દડી ને હીરે જડી
દિવસે ખોવાણી રાતે જડી…( જવાબ.. તારા)

લાંબો છે , પણ નાગ નહીં
કાળો છે પણ નાગ નહીં
તેલ ચઢે , હનુમાન નહી
ફૂલ ચઢે, મહાદેવ નહીં….( જવાબ.. ચોટલો)

પઢતો , પણ પંડિત નહીં
પૂર્યો પણ ચોર નહીં
 ચતૂર હોય તો ચેતજો
મધૂરો, પણ મોર નહી….( જવાબ.. પોપટ)..******************************  
**********************************************

એક હતી ચકી,
ને  એક ચકા રાણા,
દિવસ ગુજારે  થઈને ખુબ શાણા.
એક દિવસની વાત છે
ભઈ ચકીની ફરિયાદ છે.
ચકી કહે ચકાને તું જા…જા….જા…
ખાઉં નહી,પીઉં નહી, તારી સાથે બોલું નહી..
ઉંચે ઉંચે આભલામાં ઊડી ઊડી જાઉ..
ચકીબેન રીસાણા,
મનાવે ચકારાણા,
ફળ લાવું,ફૂલ લાવું, લાવું મોતી દાણા.
ચકાનું મન જાણી, મલકે
ચકી રાણી.. “
જીવનમાંહી એમ એ તો ગાયે મીઠા ગાણા”

બાળગીત ઉલ્લાસ ગીત

યાદ આવે માના મીઠા બોલ..

Filed under: બાળગીત,સ્વરચિત રચના —

યાદ આવે માના મીઠા બોલ,
કરતો રોજ ફરિયાદ તને,
તોય તું તો મીઠી ઢેલ..યાદ આવે માના મીઠા બોલ
સાગર જેઓ ખોળો જેનો,
માખણ જેવી કુણી મા,
કોયલ થઈ એ ટહુંકી ઉઠે .યાદ આવે માના મીઠા બોલ
કોઈ કરે ફરિયાદ મારી,
ના સાંભળે એના બોલ,
ભેટી પડી એ વહાલ કરે…યાદ આવે માના મીઠા બોલ..
હૈયું એનું હળવું ફુલ,
મનનો માળો સુંદર સુંદર,
મંદીરમાં તું એક જ દેવી..યાદ આવે માના મીઠા બોલ

મને મારૂં બચપણ યાદ આવે

Filed under: બાળગીત,સ્વરચિત રચના —

મને મારૂં બચપણ યાદ આવે,
યાદ કરૂ, થોડું રડવું આવે.
મને મારૂં બચપણ યાદ આવે,
મનભરી થોડું થોડું હસાવે.
મને મારૂં બચપણ યાદ આવે,
મોઈ-દાડ્ડીયા આજ યાદ આવે!
મને મારૂં બચપણ યાદ આવે,
મહેંકતી મારી વાડી યાદ આવે.
મને મારૂં બચપણ યાદ આવે,
વરસાદની વાછટ યાદ આવે.
મને મારૂં બચપણ યાદ આવે,
રીસાઈને છુપાતા યાદ આવે.
મને મારૂં બચપણ યાદ આવે,
પથારી ભીંજાતી યાદ આવે.
મને મારૂં બચપણ યાદ આવે,
મા જાગતી રાત યાદ આવે.
મને મારૂં બચપણ યાદ આવે,
દાદીમાની વાર્તા યાદ આવે.
મને મારૂં બચપણ યાદ આવે,
ભુલાયેલું બચપણ યાદ આવે.

બાળ ગરબો..

Filed under: બાળને ગમતા —

(સૌરાષ્ટ્રમાં નવરાત્રીએ સમયે નવ દિવસ માથે ગરબો મૂકી ઘેર ઘેર ગાવા જતી અને સૌ પડોશી,આજુ બાજુંના દુકાનદાર બાળાને ખુશ કરવા ગરબામાંતેલ પુરે, રોકડા પૈસા આપે..અને બાળાઓને ખુશકરે, આવી નાની બાળાનું બાળ-ગરબો.)
ગરબડીયો ગોરાવો ગરબે જાય રે મે લાવો રે
હું નેપ નો’તી મારે પારસભાઈ છે વીરા રે
વીરા વીરાના તોરણિયા કાંઈ આંગણિયું શણગારું રે
શેર મોતી લાડવા, કાંઈ ખારેકડીને ખીર રે
ભાઈ બેઠો જમવા, ભોજાઈ એ ઓઢાડ્યા ચીર રે
ચીર ઉપર ચુંદડી કાંઈ ચોખલીયાડી ભાત રે
ભાતે ભાતે ઘુઘરીયું કાંઈ વે’લ દરકુંડી જાય રે
વે’લમાં બેઠો વાણિયો કાંઈ શેર રીંગણા તોડે રે
શેર રીંગણા તોડે તો કાંઈ પાસેર કંકું ઢોળે રે
અમીબેન ચાલ્યા સાસરે કાંઈ ટીલી કરૂ લલાટે રે
આછી ટીલી ઝગમગે કાંઈ ટોડલે ટહુંકે મોર રે
મોરવદ આવ્યા મોતી રે
ઈંઢોણી મેલી રડતી,
રડતી હોય તો રડવા દેજે ને પાવલું તેલ પડવા દેજે..(ગીત લખનારની માહિતી ઉપલબ્ધ નથી..પણ ગીત

મા…મા… દિવાળી આવી..

Filed under: બાળગીત,સ્વરચિત રચના — વિશ્વદીપ બારડ @ 5:09 pm

મા…મા… દિવાળી આવી,
નવા નવા કપલા સીવલાવજે..ઓ..મા…દિવાળી આવી..
માલે ખાવા છે ઘાલી ને ઘુઘલા…ઓ..મા…દિવાળી આવી..
માલે દોરવી સે ગમટી રંગોળી. ઓ..મા…દિવાળી આવી
કોદીયામાં તેલ પુરી કલવા છે દિવા..ઓ..મા…દિવાળી આવી
ફટાકલા લાવજે..ફૂલજલી લાવજે..ઓ..મા…દિવાળી આવી..
ગલમ ગલમ ગોટા ખાવા સે મારે..ઓ..મા…દિવાળી આવી
કપાલે કંકુનો ચાંદલો કરજે તું…ઓ..મા…દિવાળી આવી..
વેલો ઉઠી..પેલા પગે લાગીશ તને..ઓ..મા…દિવાળી આવી..

બાળની મસ્તી મને ગમે છે

Filed under: બાળગીત,સ્વરચિત રચના —

બાળની મસ્તી મને ગમે છે,
નિર્દોષ એની ગમત મને ગમેછે..બાળની મસ્તી…
લડે-ઝગડે ફરી ભેગા મળે,
દાવપેચ વગરની વાત મને ગમે છે..બાળની મસ્તી…
હસીને હસાવે,રડી મા ને રડાવે,
બાળનો નિખાલસ ચહેરો મને ગમે છે..બાળની મસ્તી…
મા ની ગોદમા ખેલતુ સુંદર બાળ,
આવું રમણિય દ્રશ્ય મને ગમે છે…બાળની મસ્તી…
પા પા પગલું ભરી રમતુ બાળ,
પડીને ઊભુ થતું બાળ મને ગમેછે..બાળની મસ્તી…
કાલા ઘેલા બોલ બોલતું સતત,
મા ને સમજાવતુ બાળ મને ગમે છે..બાળની મસ્તી…
બાળ સાથે બાળક બની રમવુ ગમે,
ખુદ હારીને ખુશ થાવુ મને ગમે છે..બાળની મસ્તી…

બની પતંગ..

Filed under: બાળગીત,સ્વરચિત રચના

બની પતંગ ઉડુ આકાશમા,
મા, મારો દોર જાલ તુ.
વાદળ સાથે વાતો કરુ,
દૂર દૂર આકાશમા નિહાળ તુ.
રંગ બેરંગી ઉડતા પંતગો,
સાથ વાતો કરતા જો તુ.
દિવસભર ઉડુ આભમા,
સાંજ પડે, ધીરે ધીરે ઉતાર તુ.

મને મળી ગયું બાળપણ બાગમાં

Filed under: બાળગીત,સ્વરચિત રચના —

વૃક્ષ ઝુકી ઝુકી વંદન કરતાં નિહાળું,
પવન લહેરાય છે બાગમાં.
ફૂલો મહેંકતા અભિવાદન કરે,
રંગ-બેરંગી પતંગા શોભે બાગમાં.
કોયલ ટહુક, ટહુક કરતી સાંભળું,
નાચે મોર કળાકરી ખુશ બાગમાં.
ઝાકળ-બિંદુ ચમકી રહ્યુ પાનપર,
પક્ષીગણ ગીત ગાતા બાગમાં.
નિર્મળ ઝરણ વહેતું ધીરે ધીરે,
બાળ છબછબીયા કરતાં બાગમાં,
સુરજ નીચે નમી કરે ડોકિયું,
મને મળી ગયું બાળપણ બાગમાં.

મા મને સાગર કિનારે લઈ જા…

Filed under: બાળગીત,સ્વરચિત રચના —

મા મને સાગર કિનારે લઈ જા.
મોજાની મસ્તી માણવી છે મારે,
કિનારે બેસી રેતમાં ઘર બનાવું છે મારે..મા મને સાગર કિનારે લઈ જા.
પાણીમાં છબ છબીયા કરવા છે મારે,
લહેરાતા પવનમાં કાઈટ ઉડાવી છે મારે..મા મને સાગર કિનારે લઈ જા.
ચી,ચી કરતાં સિગુલને ખવડાવવું છે મારે,
છીપલા વીણી વીણી ઘર લાવવા છે મારે…મા મને સાગર કિનારે લઈ જા.
ફેલકનની લાંબી ચાચો નિહાળવી છે મારે,
રંગ-બેરંગી ફીશને પકડવી છે મારે…મા મને સાગર કિનારે લઈ જા.
છીપલાઓ જાત જાતના ભેગાં કરવા છે મારે,
બૉટમાં બેસીને હલેસા મારવા છે મારે…મા મને સાગર કિનારે લઈ જા.
દિવસ આખો રહીને પિકનિક માણવી છે મારે,
સાંજે કિનારે બેસી સૂર્યને ડુબતો જોવો છે મારે,મા મને સાગર કિનારે લઈ જા.

રીંછ એકલું ફરવા ચાલ્યું

Filed under: બાળગીત — 

રીંછ એકલું ફરવા ચાલ્યું હાથમાં લીધી સોટી;
સામે રાણા સિંહ મળ્યા રે, આફત આવી મોટી.
ઝૂકી ઝૂકી ભરી સલામો, બોલ્યું મીઠા વેણ:
”મારે ઘેર પધારો રાણા! રાખો મારું કહેણ.
હાડચામડાં બહુ બહુ ચૂંથ્યાં, ચાખોજી મધ મીઠું;
નોતરું દેવા ખોળું તમને, આજે મુખડું દીઠું!”
રીંછ જાય છે આગળ, એના પગ ધબધબ,
સિંહ જાય છે પાછળ, એની જીભ લબલબ.
“ઘર આ મારું જમો સુખેથી, મધની લૂમેલૂમ.”
ખાવા જાતા રાણાજીએ પાડી બૂમેબૂમ!
મધપૂડાનું વન હતું એ, નહીં માખોનો પાર;
બટકું પૂડો ખાવા જાતાં વળગી લારોલાર!
આંખે, મોઢે, જીભે, હોઠે ડંખ ઘણેરા લાગ્યા;
”ખાધો બાપ રે!” કરતાં ત્યાંથી વનરાજા તો ભાગ્યા.
રીંછ એકલું ફરવા ચાલ્યું હાથમાં લીધી સોટી;
સામે રાણા સિંહ મળ્યા રે, આફત આવી મોટી.
-રમણલાલ સોની

When I born, I black..

Filed under: બાળગીત —

Best poem of 2008, written by An African kid:…….ભાવાનુવાદ…ગુજરાતીમાં
When I born, I black………………………….પારણે ઝુલ્યો હું કાળો કાનજી બની,
When I grow up, I black……………………….ઉછર્યો કાળો હું કાનજી રહી,
When I go in d sun, I black……………………સૂર્યની છત તળે રહ્યો કાળો કાનજી,
When I cold, I black………………………….શિશકતી ટાઢમાં રહ્યો હું કાળો માનવી,
…When I scared, I black……………………..ભય વચ્ચે રહ્યો હું કાળો રહી..
When I sick, I black………………………….માંદગીને બિછાને હું હતો કાળો
When I die, I still black……………………..મૃત્યું ટાણે હું હઈશ કાળો! જેવો આજ પણ…
& u white fellow;…………………………….આપ ધોળી ચામડીના માનવી!
When u born, u pink…………………………..પારણે ઝુલતા રહ્યા ગુલાબી,
When u grow up, u white……………………….ઉછેર ટાણે કહેવાયા ધોળી ચામડીના માનવી!
When u out in sun,u red……………………….સુર્યના કિરણે બદલ્યા લાલચોળ માનવી,
When u cold, u blue…………………………..ને ઠંડી આવી..થઈ ગયાં ભુરા..ભુરા!
When u scared, u yellow……………………….ભય વચ્ચે…પીળા પીળા પાંદડા જેવા,
When u sick,u green…………………………..માંદગી બિછાને થઈ ગયાં લીલા છમ!
When u die,u grey…………………………….મૃત્યું ટાણે ઓઢ્યો આકાશી રંગ!
& u call me Coloured………………………….ને..અમને ક્યાં કહો.બેરંગી કાળા રંગના?

ચણતાં કબુતર..

શાંતીનો સંદેશ દેતા,
મા…મને સફેદ રૂ..જેવા,
કબુતરા બહું ગમે..
એ પણ કરે બાળમસ્તી,
રમું હું સાથ, સાથ,
કરૂ છું હુંય બાળમસ્તી..
ચાચ રૂપાળી, આંખ ચમકતી,
મા..એના પગલા રૂપાળા,
પાંખ ફેલાવે લાગે સુંવાળા.
સૌને ગમતા..સખીઓ સાથે ..
ઘુ..ઘુ..કરતાં ,
ગેલ કરતા, મજા માણતાં..
મા, મને આંગણે,
કબુતર…ચણતાં..
બહું ગમે..

આજ મા..નો દિવસ !

Filed under: બાળને ગમતા,સ્વરચિત રચના —

શું દઈ શકું મા તને?
અખુટ ભંડાર ભ્રરેલા જેના,
પ્રભુ પણ આવે પાસ જેની,
ઘુંટણ નમી કરે પ્રાર્થના જેની.
આવી વિશ્વજનની મા!
શું દઈ શકું મા તને?
જેની ગોદમાં રમતા લાગે,
સકળ સુષ્ટીનો પ્રેમ સમાયો ત્યાં,
સુરક્ષિત સદા તારા સહવાસમાં,
દેતી રહી અવિરત પ્રેમધારા.
આવી દયાની દેવી મા..
શું દઈ શકું મા તને?
કોઈ ઉપકાર કે ઋણ,
ના કોઈ અપેક્ષા કદી,
સદા આશિષ દેતી રહે,
મમતાના સાગર સમી.
દેવીઓને પણ દેવી એવી મા,
શું દઈ શકું મા તને?

મને તો ઘરમા સૌ ગમે

પપ્પા આવે, લાવે રમવા રમકડા,
મમ્મી મને બહુ મીઠી લાગતી..મને તો ઘરમા સૌ ગમે
દાદાની લાકડીનો ઘોડો કરુ,
દોડુ ચારે કોર,
દાદી મારે બહુ ભલી છે,
વારતા કહે છે રોજ..મને તો ઘરમા સૌ ગમે
કાકા મારા મને રોજ રમાડે,
કાકી મારી મને રોજ સજાવે..મને તો ઘરમા સૌ ગમે
ભાઈ મારો મને રોજ લાડ લડાવે,
આગળ દોડી રમત રમાડે,
બેની મારી એક ઢીગલી આપે,
ઢીગલી મારો એને આપુ..મને તો ઘરમા સૌ ગમે.

કુંભારને ગધેડો…

બિચારો થાક્યો પાક્યો ભો..ભો કરે,
કોણ સાંભળે?
સવાર સાંજ એ વૈતર્યુ કર્યા કરે,
કોણ સાંભળે?
“આ-ભાર” ઊચકી, ઊચકી થાકે,
કોણ સાંભળે?
“આ-ભાર” નીચે ખાસો દબાયો,
કોણ સાંભળે?
આ-ભાર ઉચકી ઘરડો થયો,
કોણ સાંભળે?
પીઠ પર પડ્યા છે ચાઠા,
કોણ સાંભળે?
પગ લથડ્યા, ચક્કર આવ્યા.
કોણ સાંભળે?
ભો-પર પડ્યો..પ્રાણ છૂટ્યા,
કોણ સાંભળે?
“આ-ભાર”, “આ-ભાર” કહેતા દબાયો!
કોણ સાંભળે?
દટાઈ મર્યો ભાઈ…”આ-ભાર” નીચે…
કોણ સાંભળે?
(બસ ” આભાર “કહ્યુ એટલે આ ત્રણ અક્ષ્રરમાં વ્યક્તિ એ કરેલા કામની કદર પુરી થાય…”આભાર” કહી એ વ્યક્તિને આ માનવ સમાજ ધણીવાર બસ ભુલીજ જાય છે..ઘણી વ્યક્તિ જીવનનો ભોગ આપી કુટુંબ, સમાજ, દેશ માટે કાર્ય કરે છે…ત્યારે માત્ર..”આ-ભાર’ પુરતો છે ખરો?..કુભાર કોણ ?ને ગધેડો કોણ ? એ આપ વાંચક નક્કી કરો…)

બા મેં તો બાગમાં બાંધી નિશાળ,
ભણવાને આવે છે ચકલીઓ ચાર,
બા મેં તો બાગ માં બાંધી નિશાળ.
નાની ખિસકોલી ભણવામાં પહેલી,
આવે છબીલી એતો સૌથી એ વહેલી,
જરા ના બોલે એ સૌથી શરમાય,
જરા ના બોલે એ સૌથી શરમાય,
બા મેં તો બાગ માં બાંધી નિશાળ.
કલબેલી કાબર ને છેલ્લે હું કાઢું,
કચ કચ કરે તો એને આંખો દેખાડું,
જરા ના મારુ હું ખોટો એ માર,
જરા ના મારુ હું ખોટો એ માર,
બા મેં તો બાગ માં બાંધી નિશાળ

એકડો સાવ સળેખડો ને બગડો ડીલે તગડો,
બંન્ને બથ્થંબથ્થા કરતા મોટો ઝઘડો.
તગડો તાળી પાડે ને નાચે તા તા થૈ,
ચોગડાની ઢીલી ચડ્ડી સરરર ઊતરી ગઈ.
પાંચડો પેંડા ખાતો એની છગડો તાણે ચોટી,
સાતડો છાનો માનો એની લઈ ગયો લંગોટી.
આઠડાને ધક્કો મારી નવડો કહેતો ખસ,
એકડે મીંડે દસ વાગ્યા, ત્યાં આવી સ્કૂલ ની બસ.
by રમેશ પારેખ

રવિ પછી તો સોમ છે,
ત્રીજો મંગળવાર,
ચોથો બુધ, ગુરુ પાંચમો,
છઠ્ઠો શુક્રવાર,
શનિવાર તે સાતમો,
છેલ્લો વાર ગણાય,
એમ મળી અઠવાડિયું,
સાત દિવસનું થાય.

હતો હું સુતો પારણે પુત્ર નાનો,
રડું છેક તો રાખતું કોણ છાનો ?
મને દુ:ખી દેખી દુ:ખી કોણ થાતું ?
મહા હેતવાળી દયાળી જ મા તું.
સૂકામાં સુવાડે ભીને પોઢી પોતે,
પીડા પામું પંડે, તજે સ્વાદ તો તે;
મને સુખ માટે કટુ કોણ ખાતું ?
મહા હેતવાળી દયાળી જ મા તું.
દઇ છાતી સાથે બચી કોણ લેતું ?
તજી તાજું ખાજું મને કોણ દેતું ?>
મને કોણ મુખે મીઠાં ગીત્ ગાતું ?
મહા હેતવાળી દયાળી જ મા તું.
પડું કે ચડું તો ખમા આણી વાણી;
પડે પાંપણે પ્રેમનાં પૂર પાણી;
પછી કોણ પોતા તણું દૂધ પાતું ?
મહા હેતવાળી દયાળી જ મા તું.
-દલપતરામ

BABY POEMS …
Babies are Angels that fly to the earth,
their wings disappear at the time of their birth
one look in their eyes and we’re never the same
They’re part of us now and that part has a name
That part is your heart and a bond that won’t sever
our Babies are Angels, we love them forever.
~Unknown~

Fri 14 Aug 2009

દલો તરવાડી

એક હતો તરવાડી. એનું નામ હતું દલો.
દલા તરવાડીની વહુને રીંગણાં બહુ ભાવે. એક દિવસ દલા તરવાડીની વહુએ દલા તરવાડીને કહ્યું – તરવાડી રે તરવાડી !
તરવાડી કહે – શું કહો છો ભટ્ટાણી ?
ભટ્ટાણી કહે – રીંગણાં ખાવાનું મન થયું છે. રીંગણાં લાવોને, રીંગણાં ?
તરવાડી કહે – ઠીક.
તરવાડી તો પછી હાથમાં ખોખરી લાકડી લઈ ઠચૂક ઠચૂક ચાલ્યા. નદીકાંઠે એક વાડી હતી ત્યાં ગયા; પણ વાડી એ કોઈ ન હતું. તરવાડીએ વિચાર કર્યો કે હવે કરવું શું ? વાડીનો ધણી અહીં નથી અને રીંગણાં કોની પાસેથી લેવાં ?
છેવટે તરવાડી કહે – વાડીનો ધણી નથી તો વાડી તો છે ને ! ચાલો, વાડીને જ પૂછીએ.
દલો કહે – વાડી રે બાઈ વાડી !
વાડી ન બોલી એટલે પોતે જ કહ્યું – શું કહો છો, દલા તરવાડી ?
દલો કહે – રીંગણાં લઉ બે-ચાર ?
ફરી વાડી ન બોલી એટલે વાડીને બદલે દલો કહે – લે ને દસ-બાર !
દલા તરવાડીએ રીંગણાં લીધાં અને ઘેર જઈ તરવાડી તથા ભટ્ટાણીએ ઓળો કરી ને ખાધો. ભટ્ટાણીને રીંગણાંનો સ્વાદ લાગ્યો, એટલે તરવાડી રોજ વાડીએ આવે ને ચોરી કરે.
વાડીમાં રીંગણાં ઓછા થવા લાગ્યાં.વાડીના ધણીએ વિચાર કર્યો કે જરૂર કોઈ ચોર હોવો જોઈએ; તેને પકડવો જોઈએ. એક સાંજે વાડીનો માલિક ઝાડ પાછળ સંતાઈને ઊભો. થોડી વારમાં દલા તરવાડી આવ્યા અને બોલ્યા – વાડી રે બાઈ વાડી !
વાડીને બદલે દલો કહે – શું કહો છો, દલા તરવાડી ?
દલો કહે – રીંગણા લઉ બે-ચાર ?
ફરી વાડી ન બોલી.એટલે વાડીને બદલે દલો કહે – લે ને દસ-બાર !
દલા તરવાડી એ તો ફાંટ બાંધીને રીંગણાં લીધાં. અને જ્યાં ચાલવા જાય છે ત્યાં તો વાડીનો ધણી ઝાડ પાછળથી નીકળ્યો ને કહે – ઊભા રહો, ડોસા ! રીંગણાં કોને પૂછીને લીધાં ?
દલો કહે – કોને પૂછીને કેમ ? આ વાડીને પૂછીને લીધાં.
માલિક કહે – પણ વાડી કાંઈ બોલે ?
દલો કહે – વાડી નથી બોલતી પણ હું બોલ્યો છું ના ?
માલિક ઘણો ગુસ્સે થયો અને દલા તરવાડીને બાવડે ઝાલી એક કૂવા પાસે લઈ ગયો. દલા તરવાડીને કેડે એક દોરડું બાંધી તેને કૂવામાં ઉતાર્યો. પછી માલિક જેનું નામ વશરામ ભૂવો હતું તે બોલ્યો – કૂવા રે ભાઈ કૂવા !
કૂવાને બદલે વશરામ કહે – શું કહો છે વશરામ ભૂવા ?
વશરામ કહે – ડબકાં ખવરાવું બે-ચાર ?
કૂવાને બદલે વશરામ બોલ્યો – ખવરાવ ને, ભાઈ ! દસ-બાર.
દલા તરવાડીના નાકમાં અને મોમાં પાણી પેસી ગયું, તેથી દલો તરવાડી બહુ કરગરીને કહેવા લાગ્યો – ભાઈસા’બ ! છોડી દે. હવે કોઈ દિવસ ચોરી નહી કરું. આજ એક વાર જીવતો જવા દે; તારી ગાય છું !
પછી વશરામ ભૂવાએ દલા તરવાડીને બહાર કાઢ્યા અને જવા દીધા. તરવાડી ફરી વાર ચોરી કરવી ભૂલી ગયા ને ભટ્ટાણીનો રીંગણાંનો સ્વાદ સુકાઈ ગયો

"સુવાક્યો"

"સુવાક્યો"

:~> મનુષ્યના શરીર મન અને આત્મામાં રહેલા ઉત્તમ અંશોનુ પ્રગટીકરણ એટલે કેળવણી.

:~> મારુ જીવન એજ મારો સંદેશ છે.

:~> બાળકને ઉપદેશ નહી ઉદાહરણ જોઇએ.

:~> શિક્ષકો કોઇપણ દેશ માટે કરોડરજ્જુ સમાન છે.

:~> વિશ્વમાં બીજો કોઇ એવો વ્યવસાય નથી જે સમાજમાં શિક્ષક કરતાં વધારે મહત્વ હોય.

:~> કેળવણી એ સરકારનું એક ખાતુ નથી પણ સરકાર એ કેળવણીની એક શાખા છે.

:~> નવિનીકરણ દ્વારા જ જ્ઞાનને સમૃધ્ધિમાં પલટાવી શકાય છે.

:~> શિક્ષકનું અગત્યનું મિશન છે બાળ અને યુવાચિત્તને પ્રજ્વલિત કરવાનું.

:~> શિક્ષકનું જીવન તો અનેક દિપકોને પ્રગટાવવાનું છે.

:~> શિક્ષક પોતે શીખતો ન રહે તો એ કદી શીખવી ન શકે.

:~> કેળવણી તો વાસનાઓની રીફાઇનરી છે.

:~> શિક્ષણ ચોવિસ કલાકની ઉપાસના છે, લગની છે.

:~> બાળકોને શાબાશી, પ્રશંસા અને પ્રોત્સાહનની જરૂર છે.

:~> બાળક એક જ્યોત છે જેને પેટાવવાની છે.

:~> સાચી કેળવણી તો બાળકોની અંદર રહેલુ હીર પ્રગટાવવામાં રહેલી છે.

:~> હું કદી શીખવતો નથી, હું તો એવા સંજોગો પેદા કરુ છું જેમાં વિદ્યાર્થી શીખે છે.

:~> શિક્ષણ એટલે જાણવું શીખવું અને આચરવું.

:~> તમે ન બોલો તમારા કામને બોલવા દો.

:~> જ્ઞાન એ શાસ્ત્ર અને શસ્ત્ર છે.

:~> ધ્યાન ઇશ્વરનો સાક્ષાતકાર કરવાની આંખ છે.

:~> પ્રાર્થના ઇશ્વર પાસે પહોંચવાની પાંખ છે.

:~> બગીચો પૃથ્વીની સંસ્કૃતિ છે.

:~> બાળકોને વસ્તુઓ નહિ વહાલ જોઇએ છે.

:~> દરેક બાળક એક કલાકાર છે.

:~> વિચાર કરતાં જ્ઞાન સારુ.

:~> બધુ જ પરિવર્તનશીલ છે, કશું પણ સ્થિર રહેતું નથી,

:~> વિચાર વિના શીખવું તે મહેનત બરબાદ કર્યા જેવું છે વિવેક વિના વિચારવું તે ભયજનક છે.

:~> તમારી વાણી એ તમારા વિચારોને પડઘો છે.

:~> તમારુ વર્તન એ તમારા વિચારોનું પરિણામ છે.

:~> જીવનની પરિસ્થિતિનો સામનો કરવાની યોગ્યતાનું નામ શિક્ષણ છે.

:~> મનથી મનન કરવું અને હાથથી કર્મ કરવું એ મનુષ્યની બે વિશેષ પ્રવૃત્તિઓ,

:~> જીવનને છોડીને બીજું કોઇ ધન જ નથી.

:~> ઉત્તમ પુસ્તકો એ આપણા ઉત્તમ મિત્રો છે.

:~> વિચાર અને વાણી થકી મનુષ્ય ઓળખાય છે.

:~> ભણતર એ જિંદગીનું સાચું ઘડતર છે.

:~> સુંદરતા પામતા પહેલાં સુંદર બનવું પડે છે.

:~> બાળકોને ઘડવાનું કામ મહાન અને પવિત્ર છે.

:~> આળસથી કટાઇ જવા કરતાં મહેનતથી ઘસાઇ જવું વધુ સારુ છે.

:~> એકાંતમાં જાત સાથે વાતો કરવી એટલે પ્રાર્થના.

:~> આજની મહેનત આવતી કાલનું પરીણામ.

:~> દરેક ઉમદા કાર્ય શરૂઆતમાં અશક્ય જ લાગતાં હોય છે.

:~> સંસ્કાર વિનાનું અક્ષરજ્ઞાન, તે સુવાસ વિનાના ફૂલ જેવું છે.

:~> નમ્રતા વગરનો માણસ પાણી વગરની નદી જેવો છે.

:~> સમયની પહેલાં અને તકદીરમાં હોય તેથી વધુ કે ઓછું કોઇને મળતું નથી.

:~> સફળતા મેળવવા ચિંતા નહિ ચિંતન કરો.

:~> આશા એક શમણાં જેવી છે, જે ભાગ્ય જ ફળે છે.

:~> વિદ્યા માનવીના સંસ્કાર સિંચન માટે ચાવીરૂપ છે.

:~> દુર્જનની સોબતથી સદાચાર નાશ પામે છે.

:~> નશીબના ભરોસે બેસી રહેવું તે કાયરતાની નિશાની છે.

:~> સારા વિચાર માનવીને સજ્જન બનાવે છે.

:~> એકની મૂર્ખાઇ બીજાનું નસીબ બને છે.

:~> કરેલો યજ્ઞ, પડેલો વરસાદ અને મેળવેલી વિદ્યા કદી નિષ્ફળ જતાં નથી.

:~> અસત્ય વિજયી નીવડે તો પણ તે વિજય અલ્પજીવી હોય છે.

:~> પાપ કદી માનવીને ચેનથી સુવા દેતુ નથી.

:~> ત્યાગથી મનની શાંતી પ્રાપ્ત થાય છે.

:~> જીવન સંઘર્ષનું બીજું નામ છે.

:~> જગતના અંધારા ફળે એ સૂર્ય, ઉરના અંધારા ફળે એ ધર્મ.

:~> જેની પાસે ફક્ત પૈસા જ છે, તે મનુષ્ય કરતાં વધારે ગરીબ છે.

:~> જે માણસ જરા પણ સમય ગુમાવતો નથી તેને સમયના અભાવની ફરિયાદ કરવાનો સમય જ નથી.

:~> વાંચન જેટલું બીજુ કોઇ સસ્તું મનોરંજન નથી અને એના જેટલો કોઇ કાયમી આનંદ નથી.

:~> જગતમાં સૌથી મોટો અધિકાર સેવા અને ત્યાગથી પ્રાપ્ત થાય છે.

:~> પરમાત્માની પ્રાર્થના આત્માની અનંત શક્તિઓને જગાડનાર દૈવી બળ છે.

:~> માણસ જ્યારે સંપૂર્ણ માનવતા અપનાવે ત્યારે જ તે દેવ સંજ્ઞાને યોગ્ય થાય છે.

:~> જ્યારે તમારે કંઇ કહેવાનું ન હોય ત્યારે સ્મિત તો કરો જ.

:~> એકવાર અંતરાત્માને વેચ્યા પછી તેને ગમે તે કિંમતે ખરીદી શકાશે નહી.

:~> સફળતાના પાયામાં હંમેશાં સંઘર્શ જ હોય છે.

:~> બદલો લેવા કરતાં ક્ષમા હંમેશા સારી છે.

:~> ક્રોધને જીતવા માટે મૌન જેટલું સહાયક બીજું કોઇ નથી.

:~> સહનશીલતા સદ્ગુણોનો આધાર સ્તંભ છે.

:~> વિદ્યા સમાન શરીરને શોભાવનાર બીજી કોઇ વસ્તુ નથી.

:~> જ્યાં બુધ્ધિ શાસન કરે છે, ત્યાં શાંતિમાં વૃધ્ધિ થાય છે.

:~> સિધ્ધિની સીડી ચડવા માટે સાહસ એ પ્રથમ પગથિયું છે.

:~> ઇર્ષા આંધળી હોય છે, તે સત્યને ભાગ્યે જ જોઇ શકતી હોય છે.

:~> નિરાશ થવું એટલે નાસ્તિક થવું.

:~> ચારિત્ર્યનો પાયો સત્કર્મ છે અને સત્કર્મનો પાયો સત્ય છે.

:~> સંજોગો તમારું સર્જન કરે તેને બદલે તમે સંજોગોનું સર્જન કરો.

:~> બાળકને ઉપદેશ નહી ઉદેહરણ જોઇએ.

:~> કોઇકની મહેરબાની માગવી એટલે આપણી સ્વતંત્રતા વેચવી.

:~> જેને હારવાનો ડર છે તેની હાર નિશ્ચિત છે.

:~> મને મળી નિષ્ફળતા અનેક તેથી થયો સફળ કૈંક હું જિંદગીમાં.

:~> દરેક માનવીએ પોતાની જાતને જ વફાદાર રહેવું જોઇએ.

:~> એક આંગણું આપો, આખું આભ નહિ માગું.

:~> અંતરની એરણ પર કોની પડે હથોડી ચેતનરૂપ.

:~> મારી આળસ જ મને ફુરસદ લેવા દેતી નથી.

:~> સ્વતંત્રતા રાષ્ટ્રનો પ્રાણ છે, ગુલામી તેની શરમ છે.

:~> પ્રેમ પાપીઓને પણ સુધારી શકે છે.

:~> આજના વિચારો આવતી કાલે બોલો.

:~> તમારી વર્તણુક તમારા સંસ્કારનુ પ્રતિક છે.

:~> સદ્ગુણ વિના સુંદરતા અભિશાપ છે.

:~> સજા કરવાનો અધિકાર તેને છે જે પ્રેમ કરે છે.

:~> હાજરીમાં જે તમારાથી ડરે એ ગેરહાજરીમાં ધિક્કારે છે.

:~> કોઇપણ કાર્યનો આરંભ જ એનું સૌથી મહત્વનું અંગ છે.

:~> આળસું માણસ હંમેશા દેવાદાર અને બીજાને ભારરૂપ હોય છે.

:~> સાચું સ્વર્ગ માતાનાં ચરણોમાં છે.

:~> માતા બાળકની શિક્ષા, દિક્ષા અને સંસ્કારનો ગુરૂ છે.

:~> બાળકો પ્રભુના પયગંબરો છે.

:~> બાળકો રાષ્ટ્રનું સુકાન છે.

:~> શિક્ષણથી પણ વધારે મહત્વ ચારિત્ર્યનું છે.

:~> ખરાબ અક્ષર એ અધુરી કેળવણીની નિશાની છે.

:~> કોઇપણ કાર્યનો આરંભ જ એનું સૌથી મહત્વનું અંગ છે. :~> આળસું માણસ હંમેશા દેવાદાર અને બીજાને ભારરૂપ હોય છે.

:~> સાચું સ્વર્ગ માતાનાં ચરણોમાં છે.

:~> માતા બાળકની શિક્ષા, દિક્ષા અને સંસ્કારનો ગુરૂ છે.

:~> બાળકો સાથે સફળતાપૂર્વક કામ પાડવાનું રહસ્ય એના વડીલ ન બનવામાં રહેલું છે.

:~> જો સ્વર્ગમાં જવાની ઇચ્છા હોય તો પહેલા બાળક જેવા બનો.

:~> ચંદ્ર અને ચંદન કરતાં સજ્જનોની સંગતિ વિશેષ શિતળ હોય છે.

:~> સમય કિમતી છે, પણ સત્ય તો એથી વધુ કિમતી છે.

:~> જે કંઇ શીખવવાની હિંમત કરે છે, તેણે ક્યારેય શીખતાં અટકવું ન જોઇએ.

:~> લોભીને ગુરૂ કે મિત્ર સારા હોતા નથી.

બાળ અભિનય ગીતો

બાળ અભિનય ગીતો

[૧]

આવડા અમથા વાંદરાભાઈને

સિનેમાનો શોખ (૨)

ધોતી પહેરી ઝભ્ભો પહેર્યો (૨)

ટોપી મૂકી આમ, ટોપી મૂકી આમ

આવડા અમથા...

લાકડી લીધી ચશ્મા પહેર્યા (૨)

ચાલી નીકળ્યા આમ,ચાલી નીકળ્યા આમ

આવડા અમથા...

પહેલા નંબરની ટિકિટ કપાવી (૨)

જોવા બેઠા આમ, જોવા બેઠા આમ

આવડા અમથા...

સિનેમામાં તો ધડાકો થયો (૨)

ગભરાઈ ગયા આમ, ગભરાઈ ગયા આમ

આવડા અમથા...

ચંપલ ફેંક્યા, ચશ્મા ફેંક્યા (૨)

ટોપી ફેંકીઆમ, ટોપી ફેંકી આમ

આવડા અમથા...

[૨]

અંતર મંતર જંતર, હું જાણું છું એક મંતર

તને ચકલી બનાવી દઉં, તને ચકલી બનાવી દઉં

જુઓ આ ટોપલી છે ખાલી (૨)

તેમાં પરી આવે મતવાલી (૨)

મારી ટોપલીમાં જાદુ, તેમાં પરીને બેસાડું

તેનું સસલું બનાવી દઉં, તેનું સસલું બનાવી દઉં

અંતર મંતર જંતર

જુઓ આ ગંજીફાની રમત (૨)

રમતમાં છે મોટી ગમ્મત (૨)

પહેલા રાજા આવે છે, પછી રાણી આવે છે

તેને ગુલામ બનાવી દઉં, તેને ગુલામ બનાવી દઉં

અંતર મંતર જંતરજુઓ આ નાનો છે ઠિંગ્ગુ (૨)

તેનું નામ પાડ્યું છે મેં તો પિંગ્ગુ

પિંગ્ગુ ખૂબ દોડે છે, ઊંચા પહાડ કૂદે છે

એનું લીંબુ બનાવી દઉં, એનું લીંબુ બનાવી દઉં

અંતર મંતર જંતર

[૩]

રંગીલા રંગીલા રંગીલા પતંગિયા

હા હા હા હો હો હો હા હા હા પતંગિયા

બાળકો બાગમાં રમવાને આવતા

દોડાવી દોડાવી થકવી એ નાખતા

મન મારું મોહી લેતા રે પતંગિયા

રંગીલા રંગીલા રંગીલા

ફૂલડે ફૂલડે આમતેમ દોડતા

આકાશે ઉડતાને હાથમાં ન આવતા

મન મારું મોહી લેતા રે પતંગિયા

રંગીલા રંગીલા રંગીલા

[૪]

બટુકભાઈ કેવડા હતા રે (૨)

બટુકભાઈ આવડા હતા રે (૨)

બટુકભાઈ કેમ કરી પાણી પીતા’તા

બટુકભાઈ ઘટર ઘટર,

બટુકભાઈ ઘટર ઘટર પાણી પીતા’તા ... બટુકભાઈ

બટુકભાઈ કેમ કરી ખાણું ખાતા’તા

બટુકભાઈ ભચડ ભચડ,

બટુકભાઈ ભચડ ભચડ ખાણું ખાતા’તા... બટુકભાઈ

બટુકભાઈ કેમ કરી કચરો કાઢતા’તા

બટુકભાઈ આમ કરી,

બટુકભાઈ આમ કરી કચરો કાઢતા’તા... બટુકભાઈ

બટુકભાઈ કેમ કરી કપડાં ધોતા’તા

બટુકભાઈ આમ કરી,

બટુકભાઈ આમ કરી કપડાં ધોતા’તા... બટુકભાઈ

[૫]

મેળામાં જઈએ ભાઈ મેળામાં જઈએ (૨)

સોબતીઓની સંગે રે (૨)

મેળામાં જઈએ ભાઈ મેળામાં જઈએ (૨)

ચકચક કરતા ને ચીં ચીં કરતાં (૨) 

ચકડોળમાં બેસી જઈએ રે (૨) 

મેળામાં જઈએ ભાઈ મેળામાં જઈએ (૨)

તબડક તબડક કરતા કરતા (૨)

ઘોડા પર બેસી જઈએ રે (૨)

મેળામાં જઈએ ભાઈ મેળામાં જઈએ (૨)

લાલ પીળા ફૂગ્ગા ફોડતાં ફોડતાં (૨)

જલ્દી ઘેર પહોંચી જઈએ રે (૨)

મેળામાં જઈએ ભાઈ મેળામાં જઈએ (૨)

[૬]

બિલાડીનું નાનું બચ્ચું મેળો જોવા જાય

બસ રીક્ષામાં ચક્કર આવે, ચાલતાં ચાલતાં જાય

બિલાડીનું નાનું બચ્ચું

ચહેરા પર એ હિંમત રાખે, પણ મનમાં મુંજાય

રસ્તાની એ ડાબે ચાલે, હળવે હળવે જાય

બિલાડીનું નાનું બચ્ચું

કૂતરાભાઈ તો (હા ઉં હા ઉં) ટ્રાફિક પોલિસ

તરત સમજી જાય

સીટી મારે હાથ બતાવે, ટ્રાફિક થોભી જાય

બિલાડીનું નાનું બચ્ચું

મેળામાં તો સ્ટોલ ઘણાં છે, ખાવા મન લલચાય

મમ્મીનું એ યાદ આવ્યું કે, બહારનું ના ખવાય

બિલાડીનું નાનું બચ્ચું

[૭]

બા પેલા બાગમાં દોડી દોડી જાઉં (૨)

નાના છોડવાને પાણી પાઉં પાઉં પાઉં

બા પેલા બાગમાં

આંબાની ડાળે ટહુકે કોયલડી (૨)

કોયલની સાથી ગાઉં ગાઉં ગાઉં

બા પેલા બાગમાં

વડલાની ડાળે બાંધ્યો છે હિંચકો (૨)

હિંચકે હિંચકા ખાઉં ખાઉં ખાઉં

બા પેલા બાગમાં

છોડવે છોડવે ઊડે પતંગિયા (૨)

હું તો એને પકડવા જાઉં જાઉં જાઉં

બા પેલા બાગમાં

હરિયાળી બાગમાં નાચે છે મોરલો (૨)

મોરલો બોલે મેં આઉં આઉં આઉં

બા પેલા બાગમાં

[૮] 

ઢિંગલી તારા માંડવા રોપ્યા, ઢોલ વાગે ઢમઢમ

લાલિયો મહરાજ લાડવા વાળે, શાક કરે છમછમ

ઢિંગલી તારા માંડવા

ચાખવા મીનીબેન બેઠા’તા , જીભલડી ચમચમ

પમલો પેલો વાંદરો ફૂંકે, પિપૂડાં પમપમ

ઢિંગલી તારા માંડવા

જૂનાગઢથી જાન આવી છે, જાનડીઓ રૂમઝૂમ

દોડતાં પેહેલાં વેલડાં આવે, ઢોલ વાગે ઢમઢમ

ઢિંગલી તારા માંડવા

ઢિંગલીબાઈના પગમાં ઝાંઝર, ઘૂઘરીઓ ધમધમ

નાકમાં એને નથણી સોહે, કેવી રે ચમચમ

ઢિંગલી તારા માંડવા

ઢિંગલીબાઈ તો સાસરે જાશે, આંસુડાં ટમટમ

લાગશે કેવા ઘરને શેર, સુના રે સમસમ

ઢિંગલી તારા માંડવા

[૯]

મમ્મા ઢીંગલ ઢીંગલ ઢીંગલ ,

પપ્પા ઢીંગલ ઢીંગલ ઢીંગલ 

હું તો ઢીં...ગ...લી....(૨)

કપડાં ધો ધો કરું , મારા હાથ દુ:ખી જાય (૨) મમ્મા ઢીંગલ

પોતું કર કર કરું, મારી કમર દુ:ખી જાય (૨)

મમ્મા ઢીંગલ

કચરો વાળ વાળ કરું, મારા હાથ દુ:ખી જાય (૨) મમ્મા ઢીંગલ

ચૂલો ફૂંક ફૂંક કરું, મારી આંખો દુ:ખી જાય (૨) મમ્મા ઢીંગલ

[૧૦]

કોયલ કૂ કૂ ગાય, મને ગાવાનું મન થાય

ગાવાનું હું શરૂ કરું ત્યાં, પપ્પા મારા ખીજાય

કોયલ કૂ કૂ ગાય

ચકલી ચણ ચણ ખાય, મને ખાવાનું મન થાય

ખાવાનું હું શરૂ કરું ત્યાં, મમ્મી મારી ખીજાય કોયલ કૂ કૂ ગાય

ઉડતું પતંગિયું જોઈ, મને ઉડવાનું મન મન

ઉડવાનું હું શરૂ કરું ત્યાં, નીચે પડી જવાય

કોયલ કૂ કૂ ગાય

પથારીએ સુતાં , મને કઈ કઈ વિચાર થાય

સુવાનું હું શરૂ કરું ત્યાં, સપને સરી જવાય

કોયલ કૂ કૂ ગાય

[૧૧]

એક ઢિંગલી સોહાણી લટકા-મટકા કરતી જાય (૨)

કાને કુંડળ પહેરીને, નાકે નથણી પહેરીને

લટકા-મટકા કરતી જાય (૨) 

હાથે કંગન પહેરીને, પગે ઝાંઝર પહેરીને

લટકા-મટકા કરતી જાય (૨) 

પગે સેંડલ પહેરીને, ખભે પર્સ ભેરવીને

લટકા-મટકા કરતી જાય (૨) 

(૧૨)

ઘોડાગાડી રીક્ષા, રીક્ષામાં બેઠા બાળકો

ઓ વહાલા બાળકો, તમે નિશાળ વહેલા આવજો

નિશાળ તો દૂર છે ભણવાની જરૂર છે

એકડો તો આવડે છે પણ બગડાની જરૂર છે

ઓ વહાલા

એકડો તો આવડે છે પણ બગડાની જરૂર છે

ઓ વહાલા

બગડો તો આવડે છે પણ તગડાની જરૂર છે

ઓ વહાલા

તગડો તો આવડે છે પણ ચોગડાની જરૂર છે

ઓ વહાલા

ચોગડો તો આવડે છે પણ પાંચડાની જરૂર છે

ઓ વહાલા

પાંચડો તો આવડે છે પણ છગડાની જરૂર છે

ઓ વહાલા

છગડો તો આવડે છે પણ સાતડાની જરૂર છે

ઓ વહાલા

સાતડો તો આવડે છે પણ આઠડાની જરૂર છે

ઓ વહાલા

આઠડો તો આવડે છે પણ નવડાની જરૂર છે

ઓ વહાલા

નવડો તો આવડે છે પણ દસડાની જરૂર છે

ઓ વહાલા

[૧૩]

લીલી પીળી ઓઢણી (૨) ઓઢી રે મેં તો ઓઢી રે

હું તો જાતી નિશાળિયે દોડી રે દોડી (૨)

હાથ કેરા કંગન (૨) પહેર્યા રે મેં તો પહેર્યા રે

હું તો જાતી નિશાળિયે દોડી રે દોડી (૨) 

કાન કેરા કુંડળ (૨) પહેર્યા રે મેં તો પહેર્યા રે

હું તો જાતી નિશાળિયે દોડી રે દોડી (૨)

નાક કેરી નથણી (૨) પહેરી રે મેં તો પહેરી રે

હું તો જાતી નિશાળિયે દોડી રે દોડી (૨)

પગ કેરા ઝાંઝર (૨) પહેર્યા રે મેં તો પહેર્યા રે

હું તો જાતી નિશાળિયે દોડી રે દોડી (૨)

[૧૪]

ઘોડો ઘૂઘરિયાળો મારો ઘોડો ઘૂઘરિયાળો (૩) (૨)

ઘાસ એ ખાય છે ને તાજો માજો થાય છે (૨)

દોડાવું તો દોડે છે ને થોભાવું તો થોભે છે (૨)

એના ઉપર બેસું ત્યારે લાગું હું મૂંછાળો

ઘૂઘરિયાળો (૨)

ઘોડો ઘૂઘરિયાળો મારો ઘોડો ઘૂઘરિયાળો (૩) (૨)

રંગે એ કાળો છે પણ દિલનો બહુ રૂપાળો છે (૨)

ચાબૂકનું શું કામ છે ને ચેતક એનું નામ છે (૨)

તડબડ તડબડ દોડે ત્યારે લાગે પાંખોવાળો

ઘૂઘરિયાળો (૨)

ઘોડો ઘૂઘરિયાળો મારો ઘોડો ઘૂઘરિયાળો (૩) (૨) 

[૧૫]

પિપૂડીવાળાનો પેલો તનમનિયો, પેલો તનમનિયો

ચોરી ગયો એ તો કેરીનો કરંડિયો

કેરી ખવાય છે, ગોટલા ફેંકાય છે,

ચોરી પકડાય છે, ડંડા મરાય છે

તનમાંને મનમાં તનમનિયો મૂંઝાય છે

પિપૂડીવાળાનો પેલો તનમનિયો, પેલો તનમનિયો

ચોરી ગયો એ તો કેળાંનો કરંડિયો

કેળાં ખવાય છે, છોતરાં ફેંકાય છે,

ચોરી પકડાય છે, ડંડા મરાય છે

તનમાંને મનમાં તનમનિયો મૂંઝાય છે

પિપૂડીવાળાનો પેલો તનમનિયો, પેલો તનમનિયો

[૧૬]

ચોલી પહેરીને હું તો નિશાળે ગઈ ‘તી (૨)

ચોલી મારી ચલક ચલક થાય (૨)

બેની મારો લટકો જરા જરા જો જો

કંગન પહેરીને હું તો નિશાળે ગઈ ‘તી (૨)

કંગન મારા ખણણ ખણણ થાય (૨)

બેની મારો લટકો જરા જરા જો જો

નથણી પહેરીને હું તો નિશાળે ગઈ ‘તી (૨)

નથણી મારી ઝનન ઝનન થાય (૨)

બેની મારો લટકો જરા જરા જો જો

ઝાંઝર પહેરીને હું તો નિશાળે ગઈ ‘તી (૨)

ઝાંઝર મારી છણણ છણણ થાય (૨)

બેની મારો લટકો જરા જરા જો જો

[૧૭]

ચકીબેન ચકીબેન 

મારી સાથે રમવા આવશો કે નહિ, આવશો કે નહિ 

બેસવાને ખાટલો, સુવાને પાટલો

ઓઢવાને પીંછાં આપીશ તને, આપીશ તને

ચકીબેન ચકીબેન 

પહેરવાને સાડી, મોરપીંછાંવાળી

ઘમ્મરિયો ઘાઘરો આપીશ તને, આપીશ તને

ચકીબેન ચકીબેન 

ચક ચક અવાજે ચીં ચીં કરજે

ચણવાને દાણા આપીશ તને, આપીશ તને

ચકીબેન ચકીબેન

બા નહિ લડશે, બાપુ નહિ લડશે

નાનો બાબો તને ઝાલશે નહિ, ઝાલશે નહિ

ચકીબેન ચકીબેન

[૧૮]

પેલા ચકલીબાઈ એ માળા બાંધ્યા ઢંગા વગરના

પેલા દરજીડાને સુગરીબાઈના કેવા મજાના

પેલા ચકલીબાઈ એ

ઝાડે ખિસકોલીએ માળા બાંધ્યા રૂ ના રેસાના

કાબર કબૂતરને ઘૂવડ વળી કાગડા કોયલના

પેલા ચકલીબાઈ એ

પેલા ઉંદરભાઈએ દર ખોદ્યા કેવા મજાના

સાપે પેસી જઈને રાફડા કર્યા હક વગરના

પેલા ચકલીબાઈ એ

કીડી મકોડીએ દરના કર્યા નગર મજાના

પેલા વાંદરાભાઈ તો રખડ્યા કરે ઘર વગરના

પેલા ચકલીબાઈ એ 

[૧૯]

મારા બારણાને ટોડલે ચકલી રમે,એની ઝીણી ઝીણી આંખ,

એની નાની નાની પાંખ,એ તો રમતી ને ઊડતી સૌને ગમે.

મારા ફળિયાને લીમડે પોપટ રમે,એની ગોળ ગોળ આંખ,

એની લીલી લીલી પાંખ,એ તો બોલતો ને ઊડતો સૌને ગમે.

મારા ઘરને તે આંગણે વાછરું રમે,એના સુંવાળા વાળ,

એની થનગનતી ચાલ,એ તો નાચતું ને કૂદતું સૌને ગમે.

મારી નાનકડી બેન મારા ઘરમાં રમે,એની કાલી કાલી બોલી,

એની આંખ ભોળી ભોળી,એ તો રમતી ને હસતી સૌને ગમે.

સૌને ગમે, સૌને ગમે,ઘર મારું નાનું સૌને ગમે !